Martwymi spółkami przyjęło się nazywać potocznie podmioty formalnie widniejące w rejestrze KRS, lecz nieaktywne gospodarczo tj. nie prowadzące bieżącej działalności. Obowiązujące przepisy umożliwiają wykreślenie takich podmiotów z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) bez przeprowadzenia “standardowego” postępowania likwidacyjnego jedynie w ściśle określonych przypadkach. Artykuł ten omawia, kiedy i na jakich warunkach można zainicjować procedurę wykreślenia spółki z rejestru z pominięciem jej likwidacji.
Przesłanki formalne do wykreślenia spółki z KRS bez likwidacji
Procedura wykreślenia martwej spółki z rejestru KRS jest możliwa wyłącznie w przypadku zaistnienia określonych przesłanek przewidzianych w art. 25a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Do najważniejszych z nich należą sytuacje, gdy:
- Sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub umorzył postępowanie upadłościowe, uznając, że nie ma środków na zaspokojenie kosztów postępowania.
- Sąd rejestrowy zakończył postępowanie przymuszające, umarzając je lub stwierdzając jego bezskuteczność, co najczęściej dotyczy sytuacji, gdy spółka nie składała obowiązkowych sprawozdań finansowych.
- Spółka nie złożyła sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe.
- Spółka nie wykonała innych obowiązków rejestrowych mimo ponawianych wezwań sądu.
Warto także dodać, że dla spełnienia przesłanek niewystarczające jest jedynie nieprzestrzeganie obowiązków rejestrowych – istotne jest, aby sąd miał pewność, że egzekucja obowiązków jest w praktyce niemożliwa bądź bardzo utrudniona.
Sąd powinien działać z urzędu
Ustawa o KRS nakłada na sąd rejestrowy obowiązek wszczęcia z urzędu – a więc bez potrzeby kierowania przez kogokolwiek wniosku – postępowania w przedmiocie rozwiązania spółki bez przeprowadzania likwidacji. Sąd rejestrowy teoretycznie powinien dokonać tego w przypadku spełnienia wskazanych powyżej ustawowych przesłanek. Niemniej jednak, w praktyce sądy rejestrowe bardzo rzadko “automatycznie” inicjują takie postępowania, uznając zwykle, że bardziej skuteczne jest nakładanie grzywien na zarząd spółki – co ma na celu “wymuszenie” wszczęcia procedury likwidacyjnej przez osoby decyzyjne w spółce.
Czy warto złożyć wniosek o wykreślenie spółki z KRS bez likwidacji?
Z uwagi na fakt, iż sądy niechętnie wszczynają z urzędu postępowanie o wykreślenie spółki z rejestru KRS bez likwidacji, osoby zainteresowane mogą skierować do sądu odpowiedni wniosek. W treści wniosku należy wykazać zaistnienie przesłanek wymienionych w art. 25a ustawy o KRS, a więc przesłanek umożliwiających wykreślenie spółki z rejestru KRS bez likwidacji. Choć formalnie sąd powinien wszcząć postępowanie z urzędu, złożenie wniosku może przyspieszyć działania sądu i stanowić pewnego rodzaju “przypomnienie” o obowiązku podjęcia postępowania wykreślającego. Warto zwrócić uwagę, że złożenie wniosku nie tylko przypomina sądowi o jego obowiązkach, ale również pozwala wnioskodawcy na uczestnictwo w postępowaniu, co może mieć znaczenie w przypadku ewentualnych środków dowodowych czy odwoławczych.
Postępowanie o wykreślenie spółki z KRS – dalsze kroki
Należy pamiętać, iż samo wszczęcie przez sąd postępowania nie gwarantuje jeszcze wykreślenia spółki z rejestru KRS. Sąd, zanim wyda postanowienie o wykreśleniu spółki, bada czy spółka rzeczywiście jest „martwa” w sensie gospodarczym tj. czyli czy nie prowadzi działalności, nie ma majątku oraz czy nie istnieją inne przesłanki przemawiające za jej utrzymaniem w rejestrze. Jeśli jakikolwiek z tych warunków nie jest spełniony, sąd może umorzyć postępowanie – tym samym odmawiając wykreślenia spółki z rejestru KRS.
Podsumowanie
Wykreślenie „martwej” spółki z KRS bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego jest możliwe, ale wymaga zaistnienia ściśle określonych przesłanek. Choć sąd rejestrowy ma obowiązek inicjowania tego typu postępowań, praktyka sądowa nie zawsze to odzwierciedla, co czyni zasadne złożenie wniosku o wykreślenie spółki z KRS bez likwidacji.
Kancelaria C&O świadczy usługi prawne m.in. w zakresie prawa w biznesie.
Zapraszamy do kontaktu!
