Wspólnicy nie chcą dalej posiadać spółki, która od dłuższego czasu przynosi tylko straty. Podejmują finalnie decyzję o zlikwidowaniu jeji. Ktoś jednak musi pełnić funkcję likwidatora. Czy taka osoba ponosi odpowiedzialność za długi spółki? Dlaczego funkcja likwidatora jest tak ważna? O tym w dzisiejszym wpisie.
Kto może zostać likwidatorem?
Likwidatorami spółki z o.o., co do zasady są członkowie zarządu, chyba, że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Likwidatorem może być osoba która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- nie jest skazana wyrokiem prawomocnym za przestępstwa o których mowa w art. 18 par 2 ksh.
Likwidatorem staje się osoba z momentem jej ustanowienia.
Może pełnić tą funkcję na podstawie powołania ale również np. w oparciu o umowę o pracę (tak orzekł m.in. Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 21 września 2018 roku, sygn. III Aua 1506/16). A zatem nic nie stoi na przeszkodzie ku temu aby likwidator za swoją pracę otrzymywał wynagrodzenie.
Odpowiedzialność likwidatora za długi spółki
Pełnienie funkcji likwidatora spółki wiąże się z ryzykiem ponoszenia odpowiedzialności za długi spółki podobnie jak ma to miejsce w przypadku członków zarządu. Zasada ta nie dotyczy likwidatorów ustanowionych przez sąd ale o tym w innym naszym wpisie 🙂
Zgodnie z art. 299 ksh, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa powyżej, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Zwolnienie z odpowiedzialności likwidatora
Likwidator może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, iż:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie wdrożone zostało postępowanie restrukturyzacyjne na podstawie Prawa restrukturyzacyjnego. W tym miejscu należy podkreślić, iż wniosek o ogłoszenie upadłości jest zgłoszony we właściwym terminie wówczas, gdy ma to miejsce w ciągu 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Więcej o upadłości w naszych kolejnych wpisach.
- niezgłoszenie wniosku nastąpiło bez winy likwidatora- likwidator chcąc usprawiedliwić siebie musi wykazać, iż nie można mu przypisać braku należytej staranności przy uwzględnieniu zawodowego miernika staranności. Jako przykłady w doktrynie wskazuje się:(dłuższy wyjazd wykluczający pozostawanie w kontakcie ze spółką, brak kontaktu ze sferą finansów i księgowości spółki
- mimo niezgłoszenia wniosku wierzyciel nie poniósł szkody- brak szkody występuje gdy likwidator, wykaże, że w postępowaniu upadłościowym albo restrukturyzacyjnym wierzyciel i tak nie mógłby otrzymać zaspokojenia nawet wówczas, gdyby zgłoszono upadłość w przepisanym terminie albo otwarto procedurę sanacyjną.
Jak wskazał Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 5 listopada 2019 roku, sygn. XIII Fa 304/18 likwidator chcąc uwolnić się od odpowiedzialności musi złożyć wniosek o upadłość nawet wtedy gdy obejmie funkcję w spółce która była niewypłacalna a zgłoszony przez niego wniosek o ogłoszenie upadłości spółki zostanie oddalony na tej podstawie, że majątek spółki nie wystarczyłby na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego lub wystarczyłby jedynie na zaspokojenie tych kosztów (por. wyrok SO w Łodzi z dnia 5 listopada 2019 r., sygn. akt XIII Ga 304/18).
Jak pokazuje doświadczenie naszej kancelarii najbardziej skuteczną formą obrony likwidatora (oraz członka zarządu) najczęściej okazuje się wykazanie trzeciej przesłanki- a więc braku szkody wierzyciela w niezgłoszeniu wniosku.
Za co odpowiada likwidator?
Likwidator odpowiada za zobowiązania spółki istniejące w czasie gdy pełni funkcję. Mogą być to zatem zobowiązania powstałe jeszcze przed tym gdy wspólnicy podjęli decyzję o likwidacji. Zakres odpowiedzialności objęte są zatem zobowiązania jeszcze niewymagalne w okresie sprawowania przez daną osobę funkcji.
Subsydiarna odpowiedzialność likwidatorów
Warunkiem odpowiedzialności likwidatora jest wcześniejsza bezskuteczność egzekucji w stosunku do spółki. Wierzyciel nie musi wykazywać jednak, iż wyczerpał wszelkie możliwe sposoby egzekucji. Nie ma również wymogu, aby bezskuteczność została potwierdzona postanowieniem komorniczym o bezskuteczności egzekucji. Może nastąpić na podstawie każdego dowodu wskazującego, że spółka nie ma majątku.
Podsumowanie
Pełnienie funkcji likwidatora w spółce funkcją bardzo ważną ale i niezwykle odpowiedzialną. Przed podjęciem tej roli warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, który pomoże prawidłowo i bezpiecznie przeprowadzić Państwa przez całą procedurę likwidacji.
Kancelaria C&O świadczy usługi prawne m.in. w zakresie prawa w biznesie.
Zapraszamy do kontaktu!
